میزانسنِ ابتذال: نقد فیلم دختران فراری (Drive-Away Dolls 2024)

نواندیش- آرش ملکی: دخترانِ فراری* فیلمی است بغایت زننده از فیلمسازی که در غیاب همکارش ˗ جوئل کوئن ˗ قصه‌ای هذیانی را تحت عنوان «فیلم» به مخاطب سینما قالب می‌کند. روایتی زننده از تعقیب و گریز دو دوستِ نه چندان صمیمی ˗ مارین و جِیمی ˗ و دو تبهکار به قصد پس گرفتنِ آنچه به اشتباه در اتومبیل دختران جا گذاشته شده با چاشنی رابطه عاطفی دو همجنس.

پیش از پرداختن به فیلم شایسته است قدری به موضوع اصلی آن ˗ همجنسگرایی ˗ توجه کنیم. امروزه، صنعت سرگرمی در آمریکا بیش از هر زمان دیگری به موضوع اقلیت‌های جنسی و مسائل مرتبط با آنها می‌پردازد و همه ساله، شاهد نمایش فیلم‌ها و سریال‌های متعددی با محوریت همجنسگرایان هستیم. این در حالی است که همجنسگرایی به عنوان صورتی شرم آور از رابطه انسانی در ضدّیت کامل با ارزش‌های الهی قرار گرفته و تلاش می‌کند الگوی صحیح خانواده ˗ که از پیوند یک مرد و یک زن تشکیل می‌شود ˗ را متلاشی کند. همچنین در نتیجه پیوند دو همجنس، توالی نسل و فرزندپروری که ˗ از اهداف متعالی تشکیل خانواده محسوب می‌شود ˗ اتفاق نمی‌افتد. در عین حال، پذیرش وجود همجنسگرایی زمینه‌ساز نابودی سایر الگوهای اجتماعی بهنجار ˗ همچون نقش آفرینی‌های اجتماعی زنان و مردان ˗ است. در نتیجه، منصرف از تأکید افراطی صنعت سرگرمی بر عادی بودنِ این الگوی ننگین، طبیعت انسانی هرگز قادر به کنار آمدن با همجنسگرایی نخواهد بود.

آرش ملکی - منتقد

غیر از مقوله همجنسگرایی، فیلم آکنده از مناسبات بی منطق و من درآوردی فیلمساز است. هیچ تلاشی برای شخصیت پردازی صورت نگرفته. لهجه جنوبی جِیمی و اضطراب دائمی مارین غیر از آنکه مضحک جلوه کند کارکردی ندارند. صحنه قتل و عام تبهکاران کاریکاتوریزه است و تمام شدنِ گلوله‌های اسلحه پیش از شلیک به دختران نیز ادای دین به روایت شاه پریانی. معلوم نیست دختران چطور بدون چرخ اضافه به یکباره به شهر می‌رسند یا چرا سوکی متوجه حضور فروشنده در مغازه نمی‌شود. در عین حال نمی‌دانیم آن قاتل روان پریش در ابتدای فیلم کیست یا اشاره‌ای به دلیل خیانت جِیمی در فیلم وجود ندارد.

علت بازداشت مارین نیز مفروض است و فیلمساز با دیالوگ‌های شعاری جِیمی در ادامه فیلم تلاش می‌کند در پرتو این مواجهه، افسران پلیس را زورگویانِ یونیفروم پوش معرفی نماید. در یک نگاه کلی، دخترانِ فراری معجونی است از عقاید چپ گرایانه و رادیکالِ جاری در جامعه امروز آمریکا که فیلمساز تلاش نموده با پرداختن به آنها در بستر یک «فیلم» در این میان طرفی ببندد. در فیلم مطلقاً خلق حس یا سرگرم سازی وجود ندارد و همه چیز در خدمت ایئولوژیک سازی است. در نتیجه، تماشای این ˗ به اصطلاح ˗ فیلم قابل پیشنهاد نیست. گفته می‌شود که ایتِن کوئن در ادامه می‌خواهد دو فیلم دیگر نیز با محوریت همجنسگرایان بسازد. ظاهراً کارگردان مشترکِ فیلم خوبِ ای برادر کجایی؟ (O Brother, where art thou?) به ابتذال و زنندگی این فیلم قانع نیست و می‌خواهد به سقوط ادامه دهد.

********

اطلاعات تکمیلی از فیلم
دختران فراری (به انگلیسی: Drive-Away Dolls) یک فیلم کمدی-جاده‌ای آمریکایی محصول سال ۲۰۲۴ به کارگردانی اتان کوئن است. کوئن فیلم‌نامه را با همسرش تریشا کوک نوشت. در این فیلم مارگارت کوالی، گرالداین ویسونافن، بنی فلدستاین، کولمن دومینگو، پدرو پاسکال، بیل کمپ و مت دیمون به ایفای نقش پرداخته‌اند.